Cześć.
Dziś chciałam poruszyć ważny dla mnie temat, a
mianowicie porozmawiać o chorobach oczu.
Na początku pragnę
także dodać, że artykuł ten nie jest poradą medyczną i nie może zastąpić
konsultacji z lekarzem. Jest to tekst powstały wyłącznie na bazie moich
osobistych doświadczeń, znalezionych przeze mnie w sieci badań (klik), do których
odnośniki tutaj zamieszczam oraz
literatury medycznej.
 |
| źródło: https://pixabay.com/pl/ |
Pierwszy tekst z tego cyklu poświęcę jaskrze.
Czym jest jaskra?
Jest to choroba narządu wzroku, w skutek której nasz nerw
wzrokowy ulega powolnej i systematycznej degradacji, aż do całkowitego jego
zniszczenia. Jest to najczęstsza na świecie przyczyna nieodwracalnej ślepoty.
Światowe statystyki są przerażające, bowiem mówią o ponad 5,7 miliona ludzi
którzy aktualnie niedowidzą z powodu jaskry. Rodzajów jaskry jest wiele, a ich
przebieg różni się, jednak ostatecznie zawsze choroba ta prowadzi do utraty
wzroku.
Jaskra w zasadzie i najczęściej nie daje żadnych objawów,
przez co kiedy pacjent się o niej dowiaduje, zazwyczaj choroba jest już w
zaawansowanym stadium. A wystarczyło by regularne stawianie się na kontrolne
badanie u okulisty, bowiem pierwsze symptomy które sugerują na możliwość
rozwoju jaskry da się wykryć w badaniu dna oka oraz mierząc regularnie
ciśnienie wewątrzgałkowe. Jeśli dodatkowo któreś z naszych rodziców lub
dziadków chorowało lub choruje na jaskrę, to jest to dodatkowy powód żeby
regularnie się badać. Co do pomiaru ciśnienia to ten kto nigdy nie miał go
mierzonego może przerazić się stwierdzeniem „ciśnienie wewnątrzgałkowe”, jednak
jest to badanie nie inwazyjne, więc nie musicie się go absolutnie obawiać.
Choć najczęściej to właśnie podwyższone ciśnienie w oku jest
przyczyną jaskry, to nie można bagatelizować faktu, że nie jest ono jedyną
przyczyną tego schorzenia. Spore znaczenie w rozwoju jaskry mają także inne
czynniki, do których zaliczany jest tzw. stres oksydacyjny, autoimmunizacja
oraz ekscytotoksyczność. Te właśnie czynniki zapewne są przyczyną jaskry u
pacjentów, którzy ciśnienie wewnątrzgałkowe mają w granicach normy.
Dorośli przed 40 rokiem życia którzy nie mają problemów z
ostrością widzenia lub innych dolegliwości związanych z narządem wzroku powinni
stawiać się w gabinecie okulisty raz na 2-3 lata, natomiast po 40 roku życia
konieczne jest kontrolne badanie przynajmniej raz w roku. Taka częstotliwość
kontroli pozwala w miarę wcześnie wykryć rozpoczynającą się jaskrę i wdrożyć
odpowiednie leczenie, które ma na celu pozwolić na to by pacjent cierpiący na
to schorzenie do końca życia zachował wzrok. Dynamika rozwoju chorób wzroku, w
tym również jaskry jest osobnicza. Nie ma dwóch identycznych przypadków, a
pacjenci różnie reagują na leki. Szybkość rozwoju choroby jest więc różna,
ważne zatem by zachować regularność badań i nie bagatelizować ich znaczenia.
Kolejnym faktem jest, że rodzajów jaskry jest kilka. Różnią
się między sobą, zatem ich przebieg też będzie nieco odmienny. Powszechnym
mitem jest np. informacja, że w przebiegu jaskry zawsze mamy do czynienia z
podwyższonym ciśnieniem w oku. Są jednak przypadki kiedy diagnozowana jest
jaskra u pacjenta, którego wartość ciśnienia w gałkach ocznych jest zupełnie prawidłowa.
Jak leczy się jaskrę?
Wciąż jedynym sposobem leczenia jaskry pozostaje obniżanie
ciśnienia śródgałkowego oka za pomocą środków farmakologicznych, laserowo, bądź
operacyjnie. Bynajmniej nie kończy to definitywnie naszego problemu, jednak
pozwala spowolnić postęp degradacji nerwu wzrokowego, a co za tym idzie dłużej zachować
zdolność widzenia.
Nie znaczy to że pacjenci oraz okuliści nie poszukują możliwości
dodatkowego wpływania na obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Prowadzono
badania, które miały na celu zweryfikowanie tego czy poprzez odpowiednią dietę
można wpłynąć na obniżenie się ciśnienia w oku. A efekty tychże badań są dość interesujące.
Oczywiście sama dieta nie pomoże nam uchronić oczu przed jaskrą, ani też przed
konsekwencjami jej obecności. Jednak w przypadku osób takich jak ja, które
spodziewając się w najbliższych latach zdiagnozowania jaskry, odpowiednie
postępowanie dietetyczne z pewnością jest dobrym wyjściem. Również osobom u
których już jaskrę stwierdzono, odpowiednie odżywianie nie zaszkodzi o ile
będzie traktowane wyłącznie jako uzupełnienie konwencjonalnej terapii
prowadzonej w odpowiedniej poradni okulistycznej.
Badania o których wspominam pozwoliły wytypować nie tylko
produkty, dzięki które mogą wpływać na obniżenie ciśnienia wewnątrz oka, ale
również takie które wpływają na jego podwyższenie. Nie są to nowe badania,
tylko rezultat obszernej analizy różnych badań które zostały wykonane na
przestrzeni ponad 50 lat (między 1966, a 2017 rokiem).
Analiza wyników różnych badań pozwoliła dojść do bardzo
ciekawych wniosków, o których piszę w dalszej części tekstu.
Pierwszym z nich jest wpływ otyłości na ciśnienie wewnątrzgałkowe.
W wielu przeanalizowanych wynikach badań przewija się właśnie związek między
podwyższonym wskaźnikiem BMI, a zwiększonym ciśnieniem w oku. Nie stwierdzono
dokładnie na czym polega ta relacja, a koncepcji jest kilka, jednak faktem jest
że w wyniku badań dowiedziono iż osoby dotknięte otyłością mają też nierzadko
podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Kolejne badania zachwiały teorią jakoby
wysokie BMI miało związek ze zwiększonym ciśnieniem w oku. Nie znaczy to że
otyłość nie przyczynia się do podwyższenia ciśnienia w oku, bo ten fakt
potwierdzono w kolejnych badaniach. Oznacza to jedynie tyle, że wskaźnik BMI
nie jest doskonały w przypadku dokładnej oceny stanu organizmu osoby otyłej,
czy dotkniętej nadwagą.
W kolejnych wynikach pojawiają się dowody na to, że nie
tylko otyłość, ale również inne schorzenia wchodzące w skład tzw. zespołu
metabolicznego mogą predysponować do rozwoju jaskry i mieć wpływ na podwyższenie
ciśnienia śródgałkowego. Szczególnie dotyczy to osób dotkniętych cukrzycą i
nadciśnieniem tętniczym (zarówno występującym pojedynczo, jak i razem).
Kontrowersyjnym punktem tekstu o który się opieram jest
akapit poświęcony alkoholowi. Badania na które powołują się autorzy artykułu
dowodzą jakoby alkohol miał wpływ na lepsze ukrwienie nerwu wzrokowego,
zapobiegając przy tym rozwojowi Pierwotnej Jaskry Otwartego Kąta. Ja jednak nie
będę nikogo, ani również siebie przekonywała to tej części tych badań, ponieważ
logicznie rzecz biorąc alkohol jest przyczyną stresu oksydacyjnego, który jak
wcześniej już pisałam jest łączony z rozwojem jaskry.
Kolejnym analizowanym elementem diety była kofeina, która
znajduje się nie tylko w kawie, ale np. w niektórych napojach gazowanych czy
energetycznych. Wykazano iż spożywanie kofeiny może mieć związek ze zwiększeniem
ciśnienia wewnątrzgałkowego zarówno u osób chorych na jaskrę, jak i zdrowych.
Dowiedziono również, że chorzy regularnie przyjmujący kofeinę mieli średnio
wyższe ciśnienie w oku od tych którzy jej unikali. Inne badania z kolei nie
odnajdują związku kofeiny z podwyższonym ryzykiem wystąpienia jaskry.
Bazując na moim doświadczeniu powiem Wam, że w moim
przypadku kawa zdecydowanie podwyższa ciśnienie śródgałkowe i wywołuje u mnie
migreny z aurą oraz przejściowe zaburzenia widzenia. Dlatego też już jakiś czas
temu zmuszona byłam zrezygnować z niej całkowicie.
Zupełnie inaczej sprawa ma się z herbatą, która bogata jest
w polifenole. Te z kolei wykazują działanie ochronne poprawiając przepływ krwi
i redukując stres oksydacyjny.
Bardzo ciekawe są wyniki badań prowadzone nad ekstraktem z
miłorzębu japońskiego, znanego pod nazwą Ginko biloba. Według wyników badań ma
on mieć pozytywny wpływ na mikrokrążenie w oku, wykazywać działanie ochronne w
stosunku do siatkówki oka oraz zmniejszać stres oksydacyjny.
Co do warzyw i owoców to jest oczywiste iż mają w swoim składzie elementy,
które pomagają zachować wzrok w dobrej kondycji. Przede wszystkim chodzi o
antyoksydanty, których są bogatym źródłem. W badaniach stwierdzono, że u kobiet
których dieta obfitowała w warzywa i owoce bogate w witaminę A, karotenoidy
oraz witaminę C, ryzyko wystąpienia jaskry jest mniejsze. Szczególną uwagę badacze
zwrócili na pozytywny wpływ na oczy zielonych warzyw liściastych.
Ciekawe badania przeprowadzone zostały na temat wpływu szafranu na rozwój jaskry, a wykonali je naukowcy z Iranu. Dowiedli oni w nich pozytywnego wpływu tej
przyprawy na ciśnienie w oku, jednak nie udało się określić jaki jest mechanizm
jego pozytywnego działania.
Co z tego wszystkiego wynika dla nas?
Przede wszystkim by chronić wzrok należy się regularnie
badać i przestrzegać zaleceń lekarza okulisty. Od siebie możemy dodać
utrzymanie prawidłowej masy ciała, ograniczenie kofeiny i zwiększenie spożycia
warzyw i owoców. Nikt nie zagwarantuje nam, że nie zachowujemy na jaskrę, ani też nie umożliwi nam przewidzenia jej ewentualnego przebiegu. Ale sami sobie możemy ofiarować szansę na zachowanie wzroku do końca życia, badając się odpowiednio często.
Jakie badania wykonywać?
Obowiązkowa i bezwzględnie konieczna jest cykliczna kontrola u lekarza okulisty, nawet jeśli w naszej opinii widzimy dobrze.
Podczas takiej wizyty lekarz powinien zbadać dno oka oraz ciśnienie wewnatrzgałkowe. Nie wystarczy badanie ostrości wzroku.
W sytuacjach wątpliwości co do stanu naszego wzroku lekarz powinien skierować nas w pierwszej kolejności na badanie pola widzenia.
Dajcie znać czy chcecie tutaj czytać więcej takich tekstów.
